یار مهربان کتاب خوب و موثق است

کتاب خواندن در همه جوامع و حکومت ها یک ارزش است. صرف نظر از نوع و محتوای کتاب، و سطح جوامع با نرخ مطالعه و تعداد کتابخوان های آن جامعه سنجیده می شود.
در اهمیت مطالعه و کتابخوانی بسی سخن ها رفته است و اهمیت و ارزش آن بر کسی پوشیده نیست .
نکته ای که در این کوتاه به آن پرداخته می شود، مطالعه مفید و توجه به انبوه محتواهای پیش روست.
امروز اما پیشرفت‌ تکنولوژی و به دنبال آن تغییر در سبک زندگی هم بر جنبه های مادی و هم بر جنبه های معنوی زندگی تاثیر گذاشته و رشد تکنولوژی در معنا و مفهوم کتابخوانی هم بی تاثیر نبوده است. یعنی کتابخوان امروز با کتابخوان دیروز تفاوت دارد.
در گذشته افراد بیشتر اطلاعات خود را در زمینه‌های مختلف از خواندن کتاب به دست می آوردند. این مسئله شامل آگاهی‌هایی می‌شد که برای شناخت جهان پیرامون خود نیز بدان نیاز داشتند. اما امروز این نقش را رسانه‌های جمعی برعهده گرفته‌اند و بسیاری آگاهی‌ها حتی گاهی بدون آنکه شخص بخواهد و یا به دنبال آن باشد به خورد او می رود و جزو اطلاعات عمومی اش محسوب می‌شود.
پیشتر اگر فردی می خواست مثلا راجع به اندام داخلی بدن و یا انواع بیماری ها اطلاعاتی داشته باشد بهترین راه آن مطالعه کتابی راجع به آن بود. امروز اما به دلیل گستردگی وسایل ارتباط جمعی، تقریبا همه از اطلاعات نسبی و احتمالا ناقص در مورد بیماریها و دستگاه بدن برخوردارند و شاید همان اطلاعاتی باشد که از بستر فضای مجازی و از همان اوان کودکی و در دهه‌های نخست زندگی فرا گرفته اند. (نکته: سن داشتن موبایل و لپ تاپ مد نظر است)
اینکه مرتب گفته می شود نرخ مطالعه پایین آمده و یا در حد دقیقه است دلیل بر دانش کمتر انسان امروز نسبت به دیروز نیست. واضح است هر چه پیشتر می رویم اطلاعات و دانش بشر بیشتر می شود. اما دلیلش این است که در دهکده جهانی و از بستر فضای مجازی با انبوهی از اطلاعات و دانش بر می خوریم و اینها بخش عمده ای از ذهن ما را تشکیل می دهند. اینکه این نوع کسب دانش و اطلاعات اصلا خوب نیست نمی خواهم بطور کلی آن را رد کنم. اما دانش همراه با شناخت کافی که از درجه اتقان بالا هم برخوردار باشد از منابع معتبر و شناخته شده کسب می شود. داده ها و مطالبی که بدون ذکر منبع و بصورت انبوه در برخی رسانه ها شاهدش هستیم چون بدون شناسنامه اند قطعا کسی پاسخگوی صحت و سقم مطالب ارائه شده نیست و اینها بنظر نگارنده نتیجه معکوس بر سطح دانش افراد داشته و در نهایت خدشه به علم بشر خواهد بود. چون عادت داریم نکته های جدید را در زنبیل اطلاعات مغزمان تلمبار کنیم و شاید مدتها به آن سر نزنیم و بروز رسانی هم نکنیم.
این نوع دریافت دانش اگر چه دم دستی و سریع اتفاق
می افتد و مقطعی مشکل را بر طرف می کند اما به همان اعتبار که شخص بدون شناسنامه، هویتی ندارد و یک ساختمان و یا یک برج مجلل بدون پروانه ساخت و پایان کار بی اعتبار است و ارزش خرید و فروش ندارد، به این حجم از اطلاعات و دانش هم نمی شود بطور کامل اعتماد کرد و چه بسا مطلبی را در کوله بار ذهنی خود اضافه
می کنیم که اصلا پشتوانه علمی و تاریخی نداشته و برساخته ی ذهن عوام است.
آنچه در این بین مهم است اینکه کسب دانش و دریافت اطلاعات از راه ها و منابع بی شناسنامه اگرچه ممکن است اطلاعات جدیدی را به داشته هایمان بیفزاید اما به دلیل عدم اطلاع از صحت و سقم آنها باعث کسب معرفت و شناخت کامل از موضوع مورد جستجو نمی شود و اگر بخواهیم داشته ها و دانش خود را دارای اعتبار و ارزش کنیم لازم است از منابع متقن و شناسنامه دار استفاده کنیم و در یک کلام نیازمند مطالعه به شیوه درست و از منابع دقیق هستیم. این نوع خواندن آدمی را فرهیخته می کند و می تواند به داشته هایش ببالد.
کوتاه سخن اینکه: میزان اطلاعات عمومی افراد را
نمی توان ملاک فرهیختگی و سواد و معرفت دانست. فرهیختگی تنها از طریق مطالعه و کتاب خواندن به دست می آید.
اینکه ویکتور هوگو می گوید: « خواندن کتاب های خوب و باارزش مانند گفتمان با بهترین ذهن های قرن های گذشته است.» منظور از خوب و باارزش بودن کتاب، همان محتوا و موثق بودن آن است.

عصمت قدیری اناری
مدیرمسئول هفته نامه سمنگان