شدت تابش نور خورشید و افزایش دما بیشتر از حد تحمل گیاه در زمان رشد سریع مغز، سبب ایجاد عارضه آفتاب سوختگی روی میوه می گردد. جنین اکثر میوه هایی که دچار آفتاب سوختگی می شوند سقط شده و این میوه ها به صورت پوک و نیمه مغز در زمان برداشت مشاهده می گردند.سلول های بافت پوست سبز و گاها پوست استخوانی میوه از بین رفته و در قسمتی از میوه که در معرض تابش شدید نور خورشید قرار گرفته است ، حالت نکروزه و سیاه رنگ دیده می شود .ارقام مختلف پسته حساسیت های متفاوتی به عارضه مذکور دارند. در بین ارقام تجاری پسته ، ممتاز حساس ترین و رقم اکبری مقاوم ترین رقم به این عارضه می باشند.خشکیدگی سرشاخه در اثر ضعف درخت و بیماریها سبب از بین رفتن شاخ و برگ شده و سبب می شود که شاخه های مجاور در معرض تابش مستقیم خورشید قرار گیرند و در نتیجه آفتاب سوختگی افزایش یابد .هرس نابهنگام و شدید باعث می شود قسمت هایی از میوه که قبلا در سایه قرار داشتند ، در معرض نور شدید خورشید قرار گیرند .
بیشترین افزایش دما در سطح خاک بدون پوشش گیاهی اتفاق می افتد .در صورتی که فاصله بین درختان روی ردیف ، کم باشد و ردیف های باغ در جهت وزش باد غالب در زمان رشد مغز قرار نداشته باشند ،فاصله نزدیک درختان به یکدیگر ، اجازه ورود باد به باغ و جابجایی هوای بسیار گرم سطح خاک را نداده ، بنابراین هوای گرم
آفتاب سوختگی را تشدید می کند .همچنین ردیف های شرقی- غربی بیشترین نور را دریافت می کنند و میزان خسارت آفتاب سوختگی در میوه های قسمت جنوبی درخت بیشتر است .
افزایش دور آبیاری ، همچنین آبیاری نا منظم و تنش آبیاری خصوصا در زمان پر کردن مغز ، باعث کاهش رطوبت خاک شده و میزان جذب آب توسط ریشه کاهش می یابد .بنابراین زمانی که بیشترین نیاز به جذب آب بیشتر جهت انتقال مواد غذایی ، از خاک می باشد ، این کار به کندی صورت می گیرد.
توجه به محدود با شدن جذب آب و مواد غذایی ، به بسیاری از میوه ها آب و مواد غذایی کافی جهت ذخیره در مغز ارسال نمی شود که این حالت سبب از دست دادن شدید آب در اثر تبخیر و تعرق شده و چون آب از دست رفته میوه جایگزین نمیشود ،سبب مرگ سلول ها ونهایتا سقط جنیین خواهد شد .
یکی دیگر از عوامل آفتاب سوختگی می تواند کمبود کلسیم ناشی از زیادی منیزیم در محلول خاک باشد میوه پسته که دارای بافت استخوانی است نیاز بیشتری به کلسیم دارد .یکی از علائم کمبود کلسیم حساسیت میوه به افتاب سوختگی است . نتایج یک تحقیق در ارتباط با محلول پاشی سیلیکات پتاسیم با غلظت ۵/۲ در هزار و سولور پتاس به غلظت ۵/۲ در هزار در اواخر خرداد و اواسط تیر ماه در اوج گرمای تابستان درصد پوکی را در شرایط عادی به میزان ۴۰ درصد ودر شرایط برگ کمتر از استاندارد سبب افزایش ۴۴ درصدی محصول سالم و کاهش ۸۰ درصدی میزان پوکی شده است .اثرات محلول پاشی سیلیکات پتاسیم و سولور پتاس در اوج گرمای تابستان عارضه آفتاب سوختگی را به میزان ۵۸ درصد کاهش داد.و در شرایط عادی درصد سقط جنین به میزان ۱۲ درصد در پی داشته است ودر شرایط برگ کمتر از استاندارد سبب کاهش ۲۶ درصدی میزان سقط جنین شده است .
(دکتر حسین حکم آبادی)
تشکر از اطلاعات خوب و مفید و به موقعتان.