منابع طبیعی را بیشتر بشناسیم !!!!!
جنگلها و مراتع به عنوان یکی از اصلی ترین منابع خدادادی بر روی زمین (با نقش و اهمیت های مختلف اعم از اقتصادی و زیست محیطی کشور)، سطح وسیعی را به خود اختصاص داده اند که حسب ضوابط مربوطه وظیفه حفظ ، احیاء، توسعه و بهره برداری از آن به عهده سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور محول گردیده است.
به طور کلی به طبیعت و آنچه که درمحیط وجود دارد و انسان در بوجود آوردن و تکامل آنها نقشی نداشته است منابع طبیعی اطلاق می شود. منابع طبیعی به ۳ گروه منابع طبیعی تجدید شونده محدود و پایان پذیر مانند جنگلها، مراتع، آب ، خاک، حیات وحش و آبزیان ، منابع طبیعی غیر قابل تجدید و پایان پذیر مثل معادن ومنابع سوخت فسیلی از قبیل ذغال سنگ، نفت، فلزات وسنگهای تزئینی ، منابع طبیعی نامحدود و پایان ناپذیر مانند نور خورشید، هوا، تقسیم می شود .
جنگلها و مراتع به عنوان منابع طبیعی تجدید شونده محدود، دارای اثرات اقتصادی،اجتماعی ، زیست محیطی متعدد می باشند . در ادامه مطالبی جهت آشنایی با یکی از بخش های منابع طبیعی « مراتع » بیان میشود .
آشنایی با مرتع !!!!
مرتع زمینی است با پوشش نباتات طبیعی خودرو که پوشش گیاهی آن غالبا درختچه ً علفی چندساله و یکساله و درختچه های چند ساله و بوته ای ً می باشد و همچنین دارای کارکردهای متعددی از قبیل حفظ آب و خاک، ارزشهای زیست محیطی و در صورت فراهم بودن شرایط یکی از منابع تأمین غذای دام اهلی و وحوش میباشد. بیش از ۵۲ درصد از سطح کشور را مراتع تشکیل میدهند که بیش از ۷۰۰۰ گونه گیاهی در قلمرو آن رشد می یابند. مراتع در حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش، تنظیم گردش آب در طبیعت، تأمین علوفه مورد نیاز دام، تولید محصولات دارویی و صنعتی، حفظ ذخایر ژنتیک گیاهی و جانوری ، تصفیه هوا و تولید اکسیژن و کاهش دی اکسید کربن نقش اساسی دارند. در حال حاضر سرانه مرتع در کشور ۳۲٫۱ هکتار و سرانه جهانی آن ۸۲٫۰ هکتار است. ۲۵ درصد ارزش هر هکتار مرتع مربوط به تولید علوفه و ۷۵ درصد آن مربوط به ارزشهای زیست محیطی است. برآورد شده است که حدود ۷٫۱۰ میلیون تن علوفه در شرایط بارش نرمال در مراتع کشور تولید شود. همچنین مراتع محل تولید و رشد گیاهان دارویی و صنعتی است که ارزش بازاری آن بیش از ۲ میلیارد دلار در سال است. بنابراین حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری از مراتع بیش از آنکه از دیدگاه تعلیف دام دارای اهمیت باشد از نظر زیست محیطی ارزشمند است. جمعیت دامی کشور حدود ۱۲۴ میلیون واحد دامی اعلام شده که حدود ۸۳ میلیون واحد دامی آن وابسته به مرتع هستند. این در صورتی است که مراتع موجود کشور تنها میتواند خوراک ۳۷ میلیون واحد دامی در مدت ۷ ماه یا ۶٫۲۴ میلیون واحد دامی در مدت یکسال را تأمین نماید. مطابق این آمار در حال حاضر بیش از ۲٫۲ برابر ظرفیت مجاز از مراتع کشور بهره برداری میشود و معیشت حدود ۹۱۶ هزار خانوار روستایی و عشایری به بهره برداری از مراتع وابسته است. بدین ترتیب افزایش تعداد بهره بردار و دام سبب شده که استفاده از مراتع به شکلی غیر اصولی افزایش یافته و نظارت و کنترل بهره برداری از مرتع را ضروری نماید. در همین راستا سازمان جنگلها ، مراتع و آبخیزداری کشور، برنامه ها و طرحهای متعددی جهت بهبود و اصلاح وضعیت مراتع کشور اجرا کرده است این در حالیست که جهت حفاظت ، احیا و توسعه از مراتع کشور توسط بهره برداران نیاز به فرهنگسازی بیشتر می باشد .
مساحت مراتع شهرستان انار ۱۱۳۰۰۰ هکتار با ۹ سامانه مرتعی می باشد و ۱۳۴نفر مرتعدار با تعدا ۲۰۲۶۴ راس دام را داراست . گونه های غالب در مراتع شهرستان انار گونه قیچ و گونه درمنه میباشد.
اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان انار جهت بهبود و اصلاح وضعیت مراتع شهرستان تاکنون اقدام به اجرای چندین طرح از جمله طرح ذخیره نزولات جوی توام با احداث تشتک بذرکاری ، عملیات احداث آب انبار و آبشخور ، طرح ممیزی مراتع ، صدور پروانه مرتعداری و اجرای عملیات حفاظت و قرق نموده است . و همچنین برقراری اکیپ گشت مدیریت چرا نسبت به کنترل زمان ورود و خروج دام از مراتع و جلوگیری از ورود دام غیرمجاز و خارج از فصل چرا و یا بدون پروانه چرا ، را به صورت مستمر انجام می دهد .
