بیابانزدایی یکی از عوامل اصلی توسعه یافتگی در جهان امروز حساب می شود و سازمان ملل متحد هفدهم ژوئن مصادف با بیست و هشتم خردادماه را به عنوان روز جهانی مقابله با بیابانزایی نامگذاری کرده است.
بیابان به مناطق دارای اقالیم فراخشک و خشک که میزان متوسط بارندگی سالیانه آن کمتر از ۵۰ میلیمتر و درصد پوشش گیاهی چندساله آن کمتر از ده درصد باشد اطلاق میشود. ویژگیهای بیابان عبارتند از: الف- بارش کم، دامنه نوسان دمای شدید، دمای بالا و تبخیر زیاد. تبخیر تقریباً بیش از دو برابر بارش است و باد عامل اصلی تخریب و فرسایش محسوب میشود. ب- پوشش گیاهی بسیار فقیر و پراکنده. بیابانها اغلب بین ۱۵ تا ۳۰ درجه شمالی و جنوبی قرار گرفتهاند و به دلیل نزول جریانهای هوای خشک از بالای تروپوسفر به پایین، بخار آب در این مناطق کم شده و هوا بیش از حد خشک میگردد. ج- خاکهای این مناطق دارای مواد آلی کم و اغلب جوان و کم تحولیافته هستند.
بیابانزایی به فرایند تخریب سرزمین، زوال زیستبومهای طبیعی یا کاهش توان تولید زیستی اراضی در مناطق خشک، نیمهخشک و خشک نیمهمرطوب ناشی از عوامل انسانی و محیطی اطلاق میگردد
بیابان های ایران و استان کرمان !!!!
ایران با ۱٫۲ درصد خشکی های جهان، ۲٫۴ درصد پدیدههای بیابانی فاقد پوشش و ۳٫۰۸ درصد مناطق بیابانی جهان را در خود جای داده است. ۶۱ درصد از مساحت کشور در اقلیم خشک و فراخشک قرار دارد که ۳٫۱ برابر درصد جهانی (۱۹٫۶ درصد) است. اگر چه ۳۲٫۵ میلیون هکتار از اراضی کشور در وضعیت بیابانی قرار دارد، اما در تقسیمبندیهای اکوسیستمی، ۴۳٫۷ میلیون هکتار آن در زمره اکوسیستم بیابانی است. ۲۰ میلیون هکتار از اکوسیستم بیابان تحت تأثیر فرسایش بادی است. از این مقدار ۶٫۴ میلیون هکتار در محدوده کانونهای بحرانی است که در ۱۸۲ منطقه، ۹۷ شهرستان و ۱۸ استان کشور پراکنده است. چنین شرایطی باعث شده که بیش از ۲۰ درصد مساحت کشور را اراضی بیابانی تشکیل دهند.
در مناطق خشک و فراخشک ایران با توجه به شرایط اقلیمی و همچنین عوامل انسانی بیابانزا از قبیل افزایش جمعیت، چرای مفرط، برداشت بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی، آلودگی آب های زیرزمینی از طریق پساب های صنعتی، شهری و کشاورزی، تغییر کاربری اراضی، برداشت غیر معادن سطحی، مدیریت نامناسب مراتع و مدیریت غیر اصولی اراضی کشاورزی، پدیده بیابانزایی رشد فزایندهای دارد.
حدود ۶.۳ هکتار عرصه های بیابانی کشور( ۲۰ درصد ) در استان کرمان قرار دارد و از مجموع بیابانهای این استان تقریبا ۴.۵ میلیون هکتار، عرصههای حساس به فرسایش بادی هستند که فقر پوشش گیاهی در این مناطق به حدی است که با اندک وزش باد ذرات خاک در قالب گرد و خاک و یا طوفانهای شن به حرکت در میآیند. ۲۸ کانون بحرانی حساس به فرسایش بادی در ۱۳ شهرستان این استان وجود دارد که مساحتی حدود ۱.۲ میلیون هکتار را در بر می گیرد.
یکی از کانون های بحرانی حساس به فرسایش بادی در شهرستان انار واقع در منطقه غرب جاده انار- یزد میباشد .
در حال حاضر تمرکز فعالیت های منابع طبیعی شهرستان انار مهار کانون های بحرانی فرسایش بادی در شهرستان می باشد که در این راستا تاکنون ۶۸۹ میلیون تومان مبلغ اعتبار جهت مقابله با پدیده بیابانزایی جذب و پروژه های مختلفی اعم از ۲ کیلومتر نهالکاری ۳۰۰۰ هکتار کنترل روان آب ۶۵ کیلومتر تله های رسوبگیر و ۲۰ کیلومتر بادشکن غیر زنده انجام شده است
اداره منابع طبیعی کاشت ۵۰۰ اصله نهال تاغ را در این تله های رسوبگیر در سال ۹۸ شروع نموده و این نهالکاری در آینده ضمن کنترل باد از هجوم شن و ماسه به جاده جلوگیری می نماید.
و نیز در سال جاری پروژه باد شکن غیر زنده به طول ۲۰ کیلومتر در چهار ردیف ۵ کیلومتری در دست اقدام میباشد که این طرح ضمن کاهش سرعت باد در خصوص کاهش ریزگردها و رسوباتی که در روزهای طوفانی باعث کاهش دید و بسته شدن جاده میگردد نقش موثری ایفا میکند .
با توجه به اهمیت موضوع، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان انار طرح تثبیت شنهای روان و بیابانزدایی را اجرا میکند که حاصل آن حفاظت از شهرها و روستاها، مراکز اقتصادی و تولیدی، مراکز نظامی و خطوط مواصلاتی خواهد بود.