اگر اطلاعات روی رایانه شما پس از مدتی به طور ناگهانی ناپدید شوند، شما می‌توانید به سرعت بار دیگر وارد رایانه شوید و اطلاعات را پیدا کنید. این دقیقا همان کاری است که مغز ما همیشه انجام می‌دهد؛ فراموشی‌های ناگهانی از قبیل فراموش کردن نکته‌ای سر جلسه امتحان در حالی که تمام شب به خواندن درس مشغول بودید یا گم کردن کلید وقتی یک دقیقه قبل در دستانتان قرار داشته است.
فراموشی واقعا مساله عذاب‌آوری است، اما تحقیقات جدید موسسه تحقیقات پیشرفته کانادا درباره مکانیزم‌های مغز در بخش حافظه نشان می‌دهد وقتی صحبت از حافظه انسان می‌شود، فراموشی نیز به اندازه یادآوری مهم است.
یادآوری (حافظه بلند مدت) و فراموشی (حافظه کوتاه مدت) دو روی سکه حافظه انسان هستند. فراموشی تنها یک عدم موفقیت در یادآوری اطلاعات نیست، بلکه یک فرایند مغزی فعال است که به مغز کمک می‌کند تا تصمیمات موثرتری بگیرد.
“بلیک ریچاردز” یکی از محققان می‌گوید: “فراموش کردن جزییات نامربوط و تمرکز روی مسایلی که به مغز کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرد، از خصوصیات مفید فراموشی است.”
به جای این که مغز مثل یک اسفنج همه چیز را در خود نگه دارد، توسط فراموشی به عنوان یک فیلتر اطلاعات عمل می‌کند. در واقع مغز به جای این که همه اطلاعات اعم از مفید و غیر مفید، مربوط و نامربوط را در خود حفظ کند، مانند تصفیه کردن حافظه رایانه خود را از شر اطلاعات نامربوط رها می‌کند تا به مسایل مهم پرداخته و عملکرد بهتری داشته باشد. به همین دلیل است که می‌توانید معلم ریاضیات خود در دبیرستان را به یاد بیاورید؛ اما نه تک تک جواب‌هایی که به آزمون‌هایش داده‌اید.
ایجاد تعادل میان حافظه کوتاه و بلند مدت زمانی که نیاز به تصمیم‌گیری بر اساس خاطرات و داشته‌های ذهنی‌مان داریم، به ما کمک می‌کند.
مغز اطلاعات غیرمفید و تاریخ گذشته را دور می‌ریزد و با تعمیم خاطرات مهم و در جریان، به ایده‌های اصلی به ما اجازه می‌دهد تا آن‌ها را در آینده در موقعیت‌های بیشتری به کار بگیریم.
برای توضیح چگونگی انجام این کار توسط مغز باید گفت محققان دریافتند مغز مکانیزم‌هایی دارد که این کار را میسر می‌سازد. اتصالات عصبی میان نورون‌ها طی گذر زمان می‌تواند ضعیف شود و کم کم از بین برود و بدین وسیله مغز خود را از شر خاطرات و اطلاعات غیرضروری خلاص می‌کند.
این پژوهش در مجله “Neuron” منتشر شده است.
