قسمت اول:
همه ساله تعداد زیادی از بچه‌ها و دانش‌آموزان در اثر بی‌احتیاطی یا بی‌توجهی به موارد ایمنی دچار حوادث ناگوار می‌شوند. اما با رعایت برخی اصول ساده و پیش پا افتاده می‌توان جلو بسیاری از حوادث ناگوار را گرفت. رعایت نکات ایمنی در مدرسه، محل کار ، خانه و پارک یک اصل بدیهی و مسلم است و شاید نتوانیم کسی را پیدا کنیم که با رعایت نکات ایمنی مخالف باشد. ولی ذکر این نکته ضروری است که رعایت ایمنی در برخی از موارد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. یکی از این موارد، رعایت نکات ایمنی در هنگام بازی بچه‌ها ست.
رعایت ایمنی فرآیند چندان پیچیده‌ای نیست و ایمنی یعنی رعایت همین نکات پیش پاافتاده و به ظاهر ساده. ایمنی یعنی گامی کوچک برای جلوگیری از بروز خطراتی بزرگ.
اهمیت بازی در سنین کودکی
اهمیت بازی در سنین کودکی و نقش آن در شکل‌گیری شخصیت کودکان و میزان یادگیری اصول و آموزه‌های اجتماعی بر هیچ کس پوشیده نیست و بیشتر کارشناسان و متخصصین علوم روان‌شناسی نیز بر این نکته تاکید دارند که بازی بخشی مهم در فرآیند شکل گیری شخصیت کودکان ایفا می‌کند. بنابراین والدین با انتخاب بازی‌های متناسب با روحیه و فیزیک جسمی کودکان، و رعایت نکات ایمنی در حین بازی، ضمن فراهم کردن محیطی شاداب و فرح بخش برای آنها، راه‌های رسیدن به تکامل شخصیتی و فیزیکی آنها را هموار می‌کنند.
الفبای بازی در مکان‌های عمومی
بازی در مکان‌های عمومی و به صورت گروهی، تفاوت‌هایی با بازی در منزل دارد. از آنجا که بازی در مکان‌های عمومی نظیر مدرسه، مهد کودک و پارک به صورت گروهی است و از وسایل مختلف بازی استفاده می‌شود، رعایت نکات ایمنی و داشتن آگاهی از نحوه استفاده از وسایل بازی موجود بیش از مکان‌های دیگر ضروری است. کنترل بچه‌ها در حین بازی در فضاهای باز و استفاده از وسایلی که عموماً متحرک هستند و در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی ممکن است سلامت کودکان رابه خطر بیندازند، بسیار مهم و ضروری است.
ایمنی هنگام بازی
بازی در فضای آزاد، همواره برای بچه‌ها بیش از مکان‌های مسقف، سرگرم‌کننده و مفرح است. استنشاق هوای تازه و رهایی از چهار دیواری خانه‌های امروزی که عموماً آپارتمانی هستند و بازی با گروه همسالان باعث ایجاد سرزندگی و نشاط زاید الوصف در کودکان می‌شود که اگر ساعت‌ها در این فضا‌ها بازی کنند، باز هم تمایل به ادامه بازی دارند و به عبارتی کودکان از بازی در فضای آزاد هیچگاه خسته نمی‌شوند.
از دیگر علل تمایل بچه‌ها به بازی در فضاهای باز، وجود یک سری وسایل و آلات بازی است که معمولاً امکان تهیه آنها حتی برای خانواده‌های متمول در حیاط منزل وجود ندارد. بازی با گروه همسالان نیز از دیگر مزایای بازی در محیط‌های عمومی است که ایجاد شرایط برابر با آن در خانه‌های شخصی کمتر امکان پذیر است.
علی‌رغم مزایای فراوان بازی در فضای آزاد، استفاده از وسایل بازی گاهی اوقات خطراتی را به همراه دارند. وسایل خراب و دارای ایراد فیزیکی، سطوح نامناسب برخی از آلات بازی، لغزنده یا خیس بودن وسایل، بی‌احتیاطی بچه‌ها و عدم آگاهی از نحوه استفاده درست از برخی وسایل بازی و عدم نظارت اصولی و کنترل روی رفتار بچه‌ها، باعث می‌شود تا هر از گاهی بچه‌ها در مدارس، مهد‌های کودک و حتی پارکها دچار حادثه شوند و آسیب ببینند. همه ساله در دنیا، بیش از ۲۰۰ هزار کودک در اثر استفاده نامناسب از وسایل بازی، آسیب می‌بینند و راهی بیمارستان می‌شوند. بسیاری از این جراحتها و آسیب دیدگی‌ها با نظارت صحیح و استفاده از وسایل استاندارد و مناسب، قابل پیشگیری هستند.
قسمت دوم
اصول ایمنی وسایل بازی در پارکها
الف ـ وسایل بازی
وسایل بازی که در مهد‌های کودک، مدارس و پارکها استفاده می‌شوند باید متناسب با سن و فیزیک بدنی بچه‌ها انتخاب شوند و دارای جنس و کیفیت مناسب باشند. هر چند به دلیل ارزانی و شکل پذیری آهن، امروزه بیشتر وسایل بازی کودکان از آهن درست می‌شود ولی باید بدانیم که بهترین جنس برای ساخت وسایل بازی کودکان، کائوچو و پلاستیک فشرده است که معمولاً زنگ نمی‌زنند و در صورت برخورد بچه‌ها با آنها یا افتادن روی وسایل، بچه‌ها کمتر آسیب می‌بینند. تجهیزات بازی علاوه بر اینکه باید از مواد بادوام ساخته شوند که از هم جدا نشوند و در اثر تغییرات آب و هوایی نیز خراب نشوند، باید از مواد درجه یک و مرغوب ساخته شوند که در بچه‌ها ایجاد حساسیت‌های پوستی نکنند.
ب ـ سطح زمین بازی
سطح زمین بازی یکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده میزان جراحت هنگام افتادن از وسایل بازی است. سطح زیر وسایل بازی باید به اندازه کافی نرم و حجیم باشد تا هنگام سقوط بچه‌ها مانع آسیب دیدگی شود.
سیمان، آسفالت، بتن و سنگ فرش به هیچ عنوان برای سطح زیر وسایل بازی مناسب نیستند و غیرایمن محسوب می‌شوند. چمن، خاک و خاک فشرده نیز نامناسب هستند، چرا که آب و هوا و نوع پوشش بچه‌ها باعث کم شدن قابلیت این مواد در محافظت از بچه‌ها می‌شوند.
سطح محوطه بازی باید از مواد نرمی مانند خاک اره، شن، ماسه نرم، کانوچوی نرم شده پر شده باشد. سنگفرش ساخته شده از مواد کائوچویی که از نظر ایمنی تست شده باشد نیز مناسب است. سطح زیر وسایلی که کمتر از ۵ر۲ متر ارتفاع دارند، باید حداقل ۳۰ سانتی متر از مواد نرم ذکر شده پر شده باشد. در ضمن مواد نباید به صورت بسته بندی مورد استفاده قرار گیرند چون خاصیت نرم بودن و انعطاف پذیری آنها کم می‌شود.
سطح بازی باید عاری از آب و نخاله‌های مختلف نظیر صخره، شاخه، ریشه درخت و… باشد تا باعث زمین خوردن بچه‌ها نشوند. همچنین این سطح باید فاقد موادی نظیر چوب شکسته و آهن زنگ زده یا تکه‌های سیمان و سنگ شکسته باشد.
اگر ارتفاع بچه‌ها و سطح (مثلاً پریدن از سکو) بالاتر از ۷ر۳ بیشتر باشد، این سطح مناسب و ایمن نیست و باید از هرگونه پریدن خوداری شود. در مجموع استفاده از تجهیزات با ارتفاع بلند جایز نیست.فضای پشت وسایل بازی نیز تا ۲ متر باید از مواد نرم پر شده باشد. با توجه به بلندی سرسره و تاب استفاده از مواد نرم در اطراف این وسایل بیش از سایر وسایل، ضروری است.
به خاطر داشته باشید استفاده از مواد نرم از بروز حوادث نمی‌کاهند، بلکه باعث رساندن جراحت به حداقل می‌شوند و رعایت ایمنی در هر حال ضروری و طبیعی است. همچنین هر قدر که ارتفاع تجهیزات بیشتر باشد خطر جراحت و سقوط از آن بیشتر است و مراقبت بیشتر از کودکان در این مکان‌ها ضروری است. در حال حاضر بهترین پوشش برای مکان‌های بازی نوعی موزائیک اسفنجی است که بسیار نرم و در عین حال مقاوم به تغییرات آب و هوایی است.
شبکه بهداشت و درمان انار- واحد آموزش سلامت
